مأمون عباسى در مهمترین جلسه علمى که با حضور اندیشمندان و برجستگان ادیان و ملل و مذاهب مختلف در دربار حکومتى خویش ترتیب داده بود، از امام رضا علیهالسلام پرسید: آیا خداوند متعال عترت را بر سایر مردم برترى داده است؟
امام با اشاره به آیاتى از قرآن، چنین فرمود: خداوند عزوجل فضیلت و برترى عترت رسول اللّه صلىاللهعلیهوآله را بر سایر مردم در کتاب محکم خویش، به طور واضح بیان کرده است. مأمون پرسید: این فضائل در کجاى قرآن است؟ امام رضا صلىاللهعلیهوآله ضمن تلاوت آیات متعددى از قرآن و بیان دلالت صریح و روشن آن آیات بر برترى اهل بیت علیهمالسلام و توضیحات لازم در آن موارد، این آیه را قرائت کرد: «اِنَّ اللّه ومَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبىِّ یا اَیُّها الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلیما»؛ «خداوند و فرشتگان او بر پیامبر صلىاللهعلیهوآله صلوات مىفرستند و شما هم اى اهل ایمان! بر او صلوات بفرستید و تسلیم فرمان او شوید».
آنگاه امام علیهالسلام در توضیح سخن خود فرمود: مسلمانان بعد از شنیدن این آیه، به پیامبر صلىاللهعلیهوآله گفتند: یا رسول اللّه! ما معنى تسلیم را فهمیدیم که باید تسلیم فرمان شما باشیم، امّا چه گونه صلوات بگوئیم؟ پیامبر صلىاللهعلیهوآله فرمود: مىگوئید: اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مَحَمَّدٍ کَما صَلَّیْتَ عَلى اِبْراهیمَ وَآلِ اِبْراهیم اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ؛ بر این اساس، خداوند متعال آل محمد صلىاللهعلیهوآله را در کنار پیامبر قرار داده است.
حضرت بعد از بیان این سخن، از حاضرین جلسه سؤال کرد که آیا در این سخن خلافى هست؟ گفتند: نه. در این هنگام مأمون گفت: این سخن اجماعى است و هیچ اختلافى در میان امت اسلام در این زمینه وجود ندارد. امّا از شما تقاضا مىکنم در مورد برترى آل محمد صلىاللهعلیهوآله سخنى صریحتر و شفافتر از این، از کلام خداوند بفرمائید! پیشواى هشتم علیهالسلام فرمود: به نظر شما در این آیه شریفه: «یس وَالْقُرانِ الْحَکیمِ اِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلین عَلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ»؛ «یس! قسم به قرآن حکیم که تو قطعا از رسولان خداوند هستى و بر راهى مستقیم قرار دارى» مقصود از یس چیست؟ علماى مجلس گفتند: معنى یس، محمد صلىاللهعلیهوآله است و کسى در آن شک ندارد. امام رضا علیهالسلام فرمود: در این آیه شریفه، خداوند متعال بر محمد و آل محمد فضیلتى عنایت کرده است که کسى نمىتواند حقیقت آن را ادراک کند، مگر از راه تعقّل و تفکر. چرا که خداوند در کتاب مقدس خویش، به غیر از انبیاء علیهمالسلام بر هیچ کس سلام نفرستاده و فرمود: «سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِى الْعالَمین!» ؛ «سلام بر نوح در میان جهانیان». و فرمود: «سَلامٌ عَلى اِبْراهیم»؛ «سلام بر ابراهیم باد». و فرمود: «سَلامٌ عَلى مُوسى وَهاروُن»؛ «سلام بر موسى و هارون» و در هیچ جاى قرآن نفرموده است: «سلام على آل نوح و سلام على آل ابراهیم و سلام على آل موسى و هارون»؛ فقط فرمود: «سَلامٌ عَلى آلِ یاسین»؛ «یعنى آل محمد صلىاللهعلیهوآله ».
مأمون با شنیدن این تفسیر دلنشین و ارتباط آیات با بیان عالى حضرت رضا علیهالسلام ، رو به حاضرین جلسه کرده و گفت: اکنون فهمیدم که شرح این آیات و بیان آنها در نزد معدن نبوت و اهل بیت عصمت علیهمالسلام مىباشد
اى آبروى آسمان و زمین که همه منظومهها گرد گنبد طلایى تو در طوافند! دلهاى شب زده ما را به نور ایمان شکوفا کن و با حرف و حدیثخلوت خدا آشنا!
